Concertzender | Klassiek, Jazz, Wereld en meer
Search for:
spinner

Mariama

di 17 sep 2024 21:00 uur

Muziek uit Nigeria, met Yoruba zanger, trompettist en componist Bola Johnson.

Bola Johnson is geboren op 6 juli 1947. Zijn ouders waren zangers van traditionele muziek. Wanneer deze optredens geven, genieten buren en vrienden daarvan. Hij bezoekt gerenommeerde scholen in Lagos, maar in 1962 verlaat hij school en gaat hij trompet spelen bij highlife maestro en trompettist Eddy Okonta. Later gaat hij zingen bij de highlife band van Eric Akeaze; dat was de huisband van het Easy Life Hotel in Ibadan. Deze stad had in de zestiger jaren het grootste inwonerstal in West-Afrika en was het middelpunt van de muziekscene in Nigeria. Als Eric Akeaze met zijn band dat hotel verlaat, wordt Bola Johnson gevraagd om te blijven en de Easy Life Top Beats op te richten. Met deze band maakt Bola Johnson een lang tournee door Noord-Nigeria en als zij in 1968 terugkeren naar het Zuiden, vestigen zij zich in Lagos. Hij zingt vaak in het Pidgin English en in zijn eigen taal Yoruba, maar ook in Hausa en Igbo. De types die de bandleden ontmoeten tijdens het spelen in hotels op de tournees, speciaal de ‘dames van de nacht”, hebben invloed op Bola’s wrange komische teksten. In deze teksten is Bola Johnson het tegenovergestelde van een opscheppende macho. Hij ziet zichzelf altijd als slachtoffer in zijn relatie met vrouwen.

In de highlife “Oh My Baby Josephine” biedt de zanger alles aan Josephine, zelfs een huwelijk met haar, maar als tegenprestatie maakt ze al zijn geld op en beëindigt de relatie..

In “Iyawo Kokoro Mi Da” zingt hij: “Vrouw, waar is mijn sleutel”; hij klopt op de deur en zijn vrouw vermaakt een andere man; hij zingt verder “Vertel me niet dat hij je broer is, geef me de huissleutel terug”.

Baby one pound, ten” gaat over een vriendin die wegloopt wanneer ze genoeg geld van hem heeft gekregen.

Sommige liedjes gaan over wat vrolijker onderwerpen.

In de calypso-achtige highlife “Oyinmomo” betekent “oyin” honing en “momo” moeder. De tekst zegt: “kom en dans, rol het kleed op!”

In “Oro Aiye Gbeso”, wordt gezongen: “Wat zijn wij een goed orkest!”

De tekst van “Obiriko Aye N Yilo” luidt: “de wereld draait rond en rond, maar ik kijk niet achterom”..

Ook religie komt aan bod in enkele liedjes.

Zoals in de “Edumare Soro”, wat betekent “God’s woord”. Dit is ook weer een highlife in juju-stijl.

In de psalm “Mimo Mimo Loluwo” wordt God aanbeden en Zijne Heiligheid geprrezen.

Ezuku Buzo”, gezongen in funky stijl betekent: “Maak de weg vrij”.

 

Doordat Nigeria vroeger een Britse kolonie was, reed men er oorspronkelijk links. Omdat het land omringd was door voormalige Franse kolonies, besloot Nigeria over te schakelen naar rechts rijden, twee jaar later gevolgd daar Ghana, dat eveneens omringd was door rechtsrijdende landen. In Nigeria gebeurde dit op 2 april 1972, waarna men een aantal maanden in het hele land niet harder dan 30 kilometer per uur mocht rijden. Deze gebeurtenis wordt bezongen in de calypso “Nigeria Drive On The Right”.

Er zijn ook liedjes die gaan over het vinden van een geschikte vrouw.

In de highlife “Money Hard” wordt gezongen: “If you marry for money o, the Lord will go die you” (= Als je trouwt om het geld, de Here zal je dood laten gaan)

Somebody Find Me Trouble” gaat erover hoe iemand het de zanger alsmaar moeilijk maakt: “hij kan gewoon de ideale vrouw niet vinden; zelfs als hij met eentje trouwt, dan is ze òf te klein, òf te donker; als het er om draait, dan kun je niks doen om anderen tevreden te stellen, of zelfs jezelf, voor langere tijd”.

Koto Ye O” betekent “Voordat je begrijpt”. Het is een highlife in merengue-ritme. Het is het verhaal van een vrouw die enkele rituelen moet uitvoeren voordat ze een man kan vinden. In de ogen van Bola Johnson maakt dat haar een mannenverslindster, en mogelijk duidt hij op prostitutie wanneer hij zingt hoe ze ver moet reizen om een goede echtgenoot te vinden: “naar Ibadan, naar Ghana en naar Lagos”.

Mele Latori” betekent “Ik ga niet zondigen”, maar de zanger bedoelt eigenlijk “niet betrapt worden”. Hij zingt: “We hebben maar één keer met elkaar geslapen en ze is zwanger; we kennen elkaar niet eens; we weten niet of we wel bij elkaar passen.”

Asewo Ajegunle Yakare” gaat over een schoolmeisje dat niet geïnteresseerd is in de liefde van een goede man, alleen maar in zijn geld. Bola zingt dat dit een waar gebeurd verhaal is, en die ‘goede man’, dat is hijzelf. Hij schrijft dit lied eerst als een lovesong voor een vrouw waar hij verliefd op werd, maar die ‘hard to get’ speelde; maar dan ontdekt hij dat ze afspraakjes maakt met een andere muzikant! Deze beide nummers zijn in hetzelfde traditionele ritme.

In het afrobeat nummer ”Never” zingt Bola Johnson “Never you trust a woman, never!” (= Vertrouw nooit een vrouw, nooit). “Ze zegt dat ze naar de markt gaat, maar van de markt gaat ze de hoek om, en vandaar gaat ze haar vriendjes opzoeken. Een vrouw laat je in de gevangenis komen, een vrouw maakt je gek”.

 

Met dank aan Harm van der Wal voor het beschikbaar stellen van zijn Afrikaanse muziek.

 

Playlist:

  1. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Oh My Baby Josephine, 45 RPM, Philips-West African-Records PF 383 654 / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 2’43
  2. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Iyawo Kokoro Mi Da, CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’11
  3. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Baby £1:10, 45 RPM Somebody Find Me Trouble, West African-Records 6043160 PF / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 2’39
  4. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Oyinmomo, 45 RPM Oro Aiye Gbeso, West African-Records PF 383 653 / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 2’54
  5. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Oro Aiye Gbeso, 45 RPM Oro Aiye Gbeso, West African-Records PF 383 653 / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 2’57
  6. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Obiriko Aye N Yilo, 653 / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 2’54
  7. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Edumare Soro, CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’02
  8. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Mimo Mimo Loluwo, Album 10″ Papa Rebecca Special No. 1, Philips-West African-Records 6386 003 (PR) / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’20
  9. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Ezuku Buzo 45 RPM Ezuku Buzo / Money Hard, Philips-West African-Records 6043161 PF / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 2’57
  10. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Nigeria Drive On The Right, CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 5’29
  11. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Money Hard, 45 RPM Ezuku Buzo / Money Hard, Philips-West African-Records 6043161 PF / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’03
  12. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Somebody Find Me Trouble, 45 RPM Somebody Find Me Trouble, West African-Records 6043160 PF / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’00
  13. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Koto Ye O, Album 10″ Papa Rebecca Special No. 1, Philips-West African-Records 6386 003 (PR) / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’52
  14. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Mele Latori, CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’19
  15. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Asewo Ajegunle Yakare, 45 RPM Aiye Nyilo / Asewo Ajegunle Yakare, Philips-West African-Records PF 383805 / CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 3’30
  16. Bola Johnson & His Easy Life Top Beats: Never, CD Man No Die, 2010, Vampi Soul VAMPI CD 124, 5’13

 

Alle teksten en muziek van Bola Johnson.

 

 

Samenstelling:
close
Om deze functionaliteit te gebruiken moet u zijn. Heeft u nog geen account, registreer dan hier.

Maak een account aan

Wachtwoord vergeten?

Heeft u nog geen account? Registreer dan hier.

Pas het wachtwoord aan