Wie was Saverio Mercadante?
Saverio Mercadante (1795 – 1870) schreef ongeveer 60 opera’s tussen 1820 en 1870 Daarnaast maakte hij ook liederen, die hij Arie noemde of Canzoni of Romanza, meestal met pianobegeleiding. Eigenlijk altijd gezongen door de zangers uit de opera. Een tijdsbeeld: Schubert leefde ook in die tijd, die overleed in 1828. Die ontwikkeling van het Lied als kunstvorm raakte Mercadante niet, hij had zijn eigen Italiaanse stijl.
Over het geboorte jaar van Francesco Saverio Raffaele, zoon van Giuseppe Mercadante , is men het niet eens. Hij was een buitenechtelijk kind en op een doopakte uit 1795 staat wel de naam maar geen ouders. In 1797 heeft zijn vader hem pas erkend en werd hij in Napels gedoopt en aangegeven.
Door zijn halfbroer Giacinto die een goede amateur gitarist en klarinettist was , werd zijn interesse in muziek al vroeg gestimuleerd en werd hij al jong toegelaten op het Napolitaanse conservatorium. Hier kon hij experimenteren met verschillende instrumenten (cello, fagot, fluit) en studeerde viool met uitstekende resultaten, tot aan de rol van eerste viool en dirigent van het schoolorkest, zoals de praktijk in de negentiende eeuw was. Daarna volgde hij nog lessen contrapunt en compositie. Voor het Conservatoriumorkest schreef hij meerdere werken. Waarschijnlijk was het tijdens een van deze “academies” dat Gioacchino Rossini, op bezoek aan het conservatorium, zo onder de indruk van Mercadante was, dat hij in zijn volgende brief aan directeur Zingarelli schreef: Ik feliciteer u, omdat uw eigen jonge leerling Mercadante daar begint, waar wij eindigen.
In zijn conservatoriumtijd schreef Mercadante een fluitconcert in e kl. dat nu zijn bekendste werk is en nog regelmatig wordt uitgevoerd. Maar Saverio trok naar de opera en zijn eerste opera was in 1819 meteen een succes. Hij zou er meer dan 60 maken. Tot ca. 1822 was hij een gevierd operacomponist en zijn werken stonden behalve in Italië bij La Scala , ook op het programma van de operahuizen in Londen, Paris en Wenen. Maar hij had pech , rond 1822 verwierf Donizetti de gunsten van het publiek, en was Rossini, zowel als Bellini ook veel gevraagd, waardoor Mercadante geen opdrachten meer kreeg . Hij zocht zijn geluk in Wenen en Parijs, waar zijn werken in première gingen. De politieke situatie in het Italië van toen , na het Congres van Wenen , was onrustig. Italië werd verkaveld tussen de vroegere machthebbers in diverse koninkrijkjes met eigen operahuizen ,concertzalen èn salons die elkaar beconcurreerden. En voor die salons, waar speciale soireés waren, schreef Mercadante zijn canzoni met pianobegeleiding, in die tijd pianoforte.
Op 8 juli 1832 trouwde hij met Sofia Gambaro, een zeer jonge Genuese weduwe . Hij kon niet zo veel meer reizen , hij had nu een gezin , Sofia had al 3 kinderen uit haar eerste huwelijk , dus zocht hij werk dichter bij huis en stelde zich kandidaat voor de functie van koordirigent, die in november 1833 in Novara vrijkwam. Gaetano Donizetti was ook geïnteresseerd maar Mercadante kreeg de baan. In 1835 verliet de familie Mercadante als gevolg van de cholera-epidemie Napels en verhuisde naar Parijs waar hij geen succes had maar zijn verblijf in Parijs bracht hem in contact met nieuwe literaire en esthetische ervaringen. In Parijs publiceerde Mercadante ‘Les soirées italiennes’ , een verzameling canzoni bedoeld voor ervaren vertolkers die optraden in de salons van de hoofdstad Hij schreef ook didactisch materiaal met name vocalises, solfège’s en voorbereidende oefeningen voor het “dramatische lied”, bedoeld voor professionele zangers.
In 1838 begon Mercadante zichtproblemen te krijgen die zijn werken moeilijk maakten. Hij keert in 1840 terug naar Napels om het directeurschap van het conservatorium op zich te nemen. In 1862 werd hij echter blind door een beroerte; hoewel hij bleef lesgeven, werd hij gedwongen zijn opera-directiefuncties op te geven maar hij bleef schrijven en dicteerde de composities aan zijn leerlingen. Mercadante stierf op 17 december in Napels. 1870, 74 jaar oud stond er in de akte. Rossini, Bellini en Verdi verdrongen zijn muziek voor een groot deel van het Italiaanse podium.
Hij schreef 60 opera’s, enkele balletten, meer dan 30 missen , vespers, antifonen , psalmen, composities op Latijnse en Italiaanse teksten, 20 concerten voor solisten en orkest, ongeveer 60 symfonieën en fantasieën, sonates en divertimenti , andere stukken voor solo-instrument, vocale kamermuziek, ongeveer 40 aria’s, terzetten en romances en er is waarschijnlijk nog meer. Eens op ieders lippen, nu bijna vergeten. Saverio Mercadante.
