Wie was Dmitri Sjostakovitsj?

Sjostakovitsj werd geboren in 1906 in St. Petersburg als tweede van drie kinderen. Zijn pianotalent werd vroeg opgemerkt en op 13-jarige leeftijd mocht hij naar het conservatorium en nog wel in de groep van Alexander Glazoenov. Zijn muziek werd voor het eerst opgevoerd in 1925 en dat voel toen flink tegen. Maar dat verbeterde snel, zeker na zijn eerste symfonie. Sjostakovitsj was duidelijk een modernist en in tijden van Stalin leverde dat problemen op. Die problemen kwamen tot een eerste hoogtepunt na de première van zijn opera Lady Macbeth of Mtsensk in 1934. Stalin verliet vroegtijdig de première en wat later volgde het vernietigende commentaar in de Pravda met als titel ‘chaos in plaats van muziek’.

Voor 1934 had Sjostakovitsj nog enigszins gezocht naar een compromis tussen het sociaal realisme van het systeem en zijn creativiteit maar dat werd hem onmogelijk gemaakt na 1934. Ook zijn relatie met de componistenbond was ambivalent, zeg maar belabberd. 

We kennen misschien zijn echte stijl niet, want hij schreef altijd onder druk waardoor er een zekere introverte dynamiek in zijn werken ontstond. Zelfs na de dood van Stalin werd het slechts marginaal beter onder Chroesjtsjov en Brezjnev, het was allemaal wat geniepiger. Niettemin laat hij een gigantisch en fantastisch oeuvre na, een deel dat hij zelf nooit opgevoerd heeft gehoord.