Wereldmuziek, uitgezocht door Stan Rijven. Aflevering: Afrikaanse lente
Afrikaanse Pop-lente
Gisteren begon de lente, 40 jaar geleden de ‘Afrikaanse Pop-lente’, het thema van deze uitzending. Want voorjaar 1984 markeert wegens het legendarische Nederlandse debuut van de Congolese superster Franco de definitieve doorbraak van Afrikaanse pop in West Europa. Indirect was Bob Marley een van de wegbereiders die in zijn muziek altijd al naar Afrika verwees. Na Marley’s dood (1981) zocht zijn platenlabel Island Records naar een opvolger. De Nigeriaanse afrobeat-ster Fela Kuti gaf teveel problemen, zodoende kwamen ze uit bij diens minzamere landgenoot King Sunny Ade die in 1983 met veel tamtam werd gelanceerd.
Sound D’Afrique
Ondertussen bracht Island de compilaties Sound D’Afrique I & II uit, waarop andere platenmaatschappijen zoals Earthworks en Stern’s volgden. Zodoende dijde het schap ‘Afrika’ in platenzaken uit en verschenen er steeds meer artikelen in de pers. Met name dankzij Henk Tummers die in Muziekkrant OOR een gidsfunctie vervulde. Met hem begon ik in 1984 het wekelijkse radioprogramma Tam Tam Internationale op de Amsterdamse kraakzender WHS; samen met andere afro-aficionados startten we het blad ‘Afrika’ (1986/87).
Melkweg & Paradiso
Amsterdam werd bovendien het kloppend hart van de afro-scene waar Paradiso African Feeling) en de Melkweg (African Roots) de anglofone en francofone pop om beurten presenteerden: van Mahmoud Ahmed en Youssou N’Dour tot Thomas Mapfumo en Salif Keita. Ook de opkomst van de Noordafrikaanse pop met rai-sterren als Cheb Khaled en Cheb Mami viel er nadien te beleven. Parallel vormden speciale afro-festivals in Delft, Utrecht en later in Hertme een welkome aanvulling op Pinkpop. September 1989 gaf Franco zijn laatste concert in de Melkweg, zijn overlijden een maand later dompelde Zaire in diepe rouw.
Afrobeats
Vandaag staat Afrikaanse pop weer in de belangstelling. Naast talloze historische heruitgaves op labels als Analogue Africa en World Circuit trekken nu de Zuidafrikaanse amapiano en de Nigeriaanse afrobeats volle zalen. Met dit verschil: afrobeats fenomeen Burna Boy slaat op 9 juni Paradiso maar over … omdat hij de Johan Cruijff Arena uitverkoopt.
Speellijst:
1) Franco & Le TP OK Jazz– On Entre OK, On Sorte KO (Belgisch CONGO)- 1957
2) Franco & Le TP OK Jazz- Minuit- Eleki Lezi (ZAIRE)- 1973
CD: Francophonic- Franco & Le TP OK Jazz: Africa’s Greatest, a Retrospective.
Vol.1: 1953-1980 (Stern’s, 2008)
3) Bamba Wassoulou Groove– Konokassile (MALI)
CD: Dankele (Lusafrica, 2019)
4) Super Djata Band– Tiefaly (MALI)
LP: Authentique (Disco Rama,1980)
5) Salif Keita– Sina (MALI)
LP: Soro (Stern’s, 1987)
6) Oumou Sangare- Ah Ndiya (MALI)
CD: Moussoulou (World Circuit, 1990)
7) Youssou N’Dour– Immigrés (SENEGAL)
CD: Immigres (Earthworks, 1983)
8) Baobab– Werente (SENEGAL)
CD: Pirates Choice- The Legendary 1982 Session (World Circuit, 1989)
9) Dexter Johnson & Le Super Star de Dakar- Mayeya (SENEGAL)
CD: Live a L’Etoile (Teranga Beat, 2014)
10) Franco & Le TP OK Jazz– Likambo Ya Ngana (ZAIRE)
CD: Likambo ya ngana- 1971/ 1972 (Sonodisc, 1993)
Concerten
Bamba Wassoulou Groove: za 6 juli 2024- Afrika Festival Hertme (bij Enschede), zo 14 juli-North Sea Jazz (Rotterdam). Salif Keita: zo 7 juli- Afrika Festival Hertme.
