Missa Etcetera

Zowel Liszt als Gounod zijn niet in de eerste plaats vanwege hun sacrale muziek bekend. Liszt is vooral de pianovirtuoos,. die een grote hoeveelheid muziek voor zijn eigen instrument componeerde. Maar gedurende zijn gehele carrière en zeker in de latere fasen daarvan, componeerde hij een groot aantal sacrale werken. Eén werk is tot het standaardrepertoire van romantische sacrale muziek gaan behoren, en dat is het werk dat in dit programma te horen is: de Via Crucis. Het bestaat uit vijftien delen: een inleiding en veertien staties. Tijdens een verblijf in Rome was Liszt onder de invloed gekomen van het gregoriaans en dat is in dit werk duidelijk te horen. Ook zijn grote bewondering voor Bach heeft in dit werk haar sporen nagelaten, onder andere door het citeren van het koraal O Haupt voll Blut und Wunden, dat Bach in zijn Matthäus-Passion heeft gebruikt
Liszt begon de compositie van dit werk in 1866 en voltooide het in 1878. Kort daarna zette hij een gedicht van Victor Hugo op muziek, Le Crucifix, voor zangstem en piano.

Charles Gounod is vrijwel uitsluitend om zijn opera’s bekend geworden. Ook hij heeft heel wat sacrale muziek nagelaten. Net als Liszt verbleef hij een tijd in Rome en ook hij raakte in de ban van het gregoriaans. Bovendien maakte hij kennis met de muziek van Palestrina. Het inspireerde hem niet alleen maar sacrale muziek te componeren, maar expliciet kerkmuziek, waarin de boodschap centraal staat. Hij had een uitgesproken voorkeur voor het schrijven van muziek voor koor a capella. Een voorbeeld daarvan is het werk dat in dit programma tot klinken komt: Les sept paroles du Christ sur la croix, op een Latijnse tekst. Na een inleiding klinken de zeven kruiswoorden, gezet voor vier solostemmen en vierstemmig koor. In het laatste kruiswoord breidt Gounod het aantal stemmen uit tot acht, die hij in twee koren splitst.

Franz Liszt (1811-1886)
1. Via Crucis (S 53)
Karin Selva, sopraan. Svetlana Skvortsova, mezzosopraan. Mauro Borgioni, bariton. Coro Maghini olv. Claudio Chiavazza. Chiara Bertoglio, fortepiano (Blüthner, 1866)
(cd: “Via Crucis S. 53” – Da Vinci Classics C00453, 2021)

Charles Gounod (1818-1893)
2. Les sept paroles du Christ sur la croix
Kammerchor I Vocalisti olv. Hans-Joachim Lustig
(cd: “Musica sacra” – Carus 83.161, 2005)

Franz Liszt
3. Le Crucifix (S 342)
Mauro Borgioni, bariton. Chiara Bertoglio, fortepiano (Blüthner, 1866)
(cd: zie 1)

aanvulling:
Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)
4. Herzlich tut mich verlangen, koraalvariaties (fragment)
Rolf Innig, orgel
(cd: “Sämtliche Orgelwerke” – Dabringhaus und Grimm MD+G L 4487-90, 1994)

Afbeelding: Derde kruiswegstatie (Bazilika Srca Isusova, Zagreb) (ww.britannica.com)