Mariama

Op 20 maart 1938 wordt Bourama Bamba, beter bekend als Sory Bamba, geboren in Mopti, een stad aan de Niger rivier in Mali. Zijn vader was veteraan in het leger van heerser Samory Touré, en een edelman in de Malinese samenleving. Daarom was het Sory verboden om zanger of musicus te worden, omdat dat voorbehouden was aan de kaste van de griots. Maar als hij op tienjarige leeftijd zijn beide ouders verliest, gaat hij zich op de muziek richten. Een vriend geeft hem een eenvoudig fluitje, met 6 gaatjes, en dat leert hij zelf te bespelen. Samen met vrienden gaat hij tam-tams en maracas maken en begint hij met zingen. Hij helpt een lokale muzikant met het dragen van diens trompet, maar gebruikt die trompet dan ook om er op te leren spelen. In 1957, wanneer hij 20 wordt, richt hij zijn eerste band op, Groupe Goumbé, genoemd naar een dans rage in die tijd uit Ivoorkust. De band bestaat uit Sory Bamba op trompet en een aantal slagwerkers. Later evolueert deze band naar een meer verfijnd ensemble, Bani Jazz, genoemd naar de Bani, een rivier die bij Mopti uitmondt in de Niger. In 1966 ontstaat hieruit het 14-koppige Orchestre Régional de Mopti, met Sory Bamba als leider.

“Manden Po”, van de LP “Orchestre Régional de Mopti” uit 1970 is een bewerking van een begroetingslied van de Dogon. Dat is een stam die woont in het grensgebied tussen Mali en Burkina Faso, bij de Bandiagarakliffen, niet ver van Mopti. Sory Bamba had toestemming gekregen van de Dogon oudsten om hun ceremoniële muziek te mogen spelen.

In 1968 verblijft Sory Bamba in Abidjan, net als de gitarist en zanger Kante Manfila, afkomstig uit Kankan in Guinée. Samen nemen zij muziek op, vooral korte nummers in muziekstijlen die toen in de mode waren in Ivoorkust, zoals latijns-amerikaanse muziek. Deze muziek staat op een gezamenlijk album: “Kante Manfila versus Sorry Bamba – Clash Mandingue”. Al was in die tijd de pachanga in de rest van de wereld al weer vergeten, in Ivoorkust was dit ritme nog zeer populair

De pachanga “Bravo Assec”, een compositie van Sory Bamba, is een lied ter gelegenheid van de overwinning van de voetbalclub Assec in Ivoorkust. Ook “Les Aigles Du Mali” gaat over voetbal: “Arenden, mannen en vrouwen, laat het lied en het applaus prettig klinken! Supporters, mannen en vrouwen, laat het voetbalfeest prettig zijn!”.

In 1969 wordt het Orchestre Régional de Mopti omgedoopt tot Orchestre Kanaga De Mopti, genoemd naar een ceremonieel masker van de Dogon.

Orchestre Kanaga brengt in 1977 een LP uit, waarvan u nu het nummer “Sare Mabo” gaat horen. Dat gaat over een dorp van wevers: “Vriend van God, als u mooie kleren wilt, maak me wakker en ik ga ze voor u weven”. Het ritme is gebaseerd op dat van de Dogon masker dansen. De link Dogon Mask Dance laat zo’n dans zien.

Intussen brengt Sory Bamba in 1977 ook de LP “Sorry Bamba Du Mali” uit. Het nummer “Astan Kelly” van die LP is een liefdeslied gewijd aan de bassist en keyboardspeler van het Kanaga orkest, Mamadou Soumaoro, bijgenaamd “Zorro”, en de echtgenoot van Astan Kelly. De tekst:  “In de liefde is bedrog niet goed. Ik smeek je, bedrieg me niet.” De zanger in “Astan Kelly” is Sory Bamba, die ook de fluitist is, terwijl Kante Manfila sologitaar speelt.

“Kelai Magni” is een compositie van Sory Bamba. De son montuno “Super Bara Serah”, van het album “Clash Mandingue”, is een compositie van Kante Manfila, met zang en fluitspel van Sory Bamba.

Sory Bamba heeft in Mopti ook diverse dansgroepen opgericht. Hij was ook artistiek directeur van de “Troupe des authentiques Danseurs Masqués Dogons”, die in 1991 op een groot wereldtournée ging. Hij woont dan al in Frankrijk, waar hij in 2010, op 72-jarige leeftijd, nog een album maakt. Maar als dit album, “Dogon Blues”, niet zo succesvol blijkt als verwacht, keert hij terug naar Mopti, waar hij in 2022 overlijdt.

Met dank aan Harm van der Wal voor het beschikbaar stellen van zijn Afrikaanse muziek.

En ook dank aan Muziekweb

Playlist:

1. Sory Bamba: Ladji, CD Clash Mandingue, 2008, Oriki Music Ork004, 2’03
2. Orchestre Régional de Mopti: Manden Po, LP Orchestre Régional de Mopti, 1970, Mali Music BM 30 L 2602, 4’31
3. Orchestre Régional de Mopti: An Jigi Ye Mali Ye, LP Orchestre Régional de Mopti, 1970, Mali Music BM 30 L 2602, 6’27
4. Sory Bamba: Mamou, EP Djima Records DAD 833CD / CD Clash Mandingue, 2008, Oriki Music Ork004, 2’56
5. Sory Bamba: Bravo Assec, EP Djima Records DAD 833CD / CD Clash Mandingue, 2008, Oriki Music Ork004, 2’49
6. Sory Bamba: Les Aigles Du Mali, CD Les Aigles Du Mali, 2001, Bolibana Distribution bip306, 5’32
7. Orchestre Kanaga De Mopti: Sare Mabo, L’Orchestre Kanaga De Mopti, 1977, Kindred Spirits KS-MALI-01CD, 6’36
8. Sory Bamba: Astan Kelly, CD Les Aigles Du Mali, 2001, Bolibana Distribution bip306, 7’25
9. Kante Manfila: Super Bara Serah, CD Clash Mandingue, 2008, Oriki Music Ork004, 3’28
10. Sory Bamba: Kelai Magni, EP Djima Records DAD 833CD / CD Clash Mandingue, 2008, Oriki Music Ork004, 3’09
11. Orchestre Régional De Mopti: Taara, LP Orchestre Régional de Mopti, 1970, Mali Music BM 30 L 2602, 9’30