Componisten/uitvoerenden: Elin T. Sorensen | Tina M. Buddeberg
Het Wonderphone Project.
01/ AQUALIZER. 2:48 voor golfbewegingen tijdens het wandelen in de stad
02/ ANTENNAPHONE. 2:07 voor luisteren op lange afstand
03/ OPEN AIR CONCERT. 3:04 een concert voor open ruimtes
04/ TRAFFIC TRANSFORMATOR. 1:54 om te genieten van drukke snelwegen
05/ FLIRT. 2:42 voor stereoflirten met uzelf en anderen
06/ DISCOLIZER. 2:30 verhoogt de clubervaring
07/ SATELITE. 2:03 om signalen uit de ruimte te ontvangen
08/ SOUNDFLUTE. 0:57 om te spelen met geluiden die mensen in een café maken
09/ SNOW. 0:24 om te luisteren naar vallende sneeuw
10/ LULL. 3:02 voor ontspannende golfbewegingen tijdens het reizen
11/ LEVEL. 2:00 om uw evenwicht te vinden
12/ FUNNEL. 2:24 om te gebruiken in de buurt van beekwatervallen en rivieren
13/ FUR. 2:23 om in de winter naar oppervlakken te luisteren
14/ EARTH CONNECTOR. 1:38 om over aarde te schuiven
15/ BREATH. 1:58 je adem als instrument
16/ SOUNDTRIP 9. 10:55 Bjørn Sverre Kristensen
17/ Spectrum blue presenteert AVAILABLE LIGHT. #1 2:59
geïnspireerd door de wonderphone soundbyte Lull 9 ©illumination +47
18/ Wet *
We luisteren met onze oren. Ja, natuurlijk! Toch – of misschien, omdat dit zo vanzelfsprekend is en als vanzelfsprekend wordt beschouwd – denken weinigen van ons er dagelijks over na: ons luisterapparaat is niet als een microfoon, die objectief het geluid om ons heen registreert. We horen dat specifieke geluid – en alleen dat – dat onze trommelvliezen raakt.
Tina M. Buddeberg en Elin T. Sorensen zijn zich hier terdege van bewust. Met hun wonderphones kiezen ze geluiden uit verschillende omgevingen, vervormen ze, versterken ze, filteren ze, mixen en blenden ze, en creëren en dragen ze bij met nieuwe geluiden. Zo creëren ze een onbekend universum van geluiden dat vervolgens precies daar wordt gepresenteerd waar het hoort: in de oren. En dat zonder gebruik te maken van moderne elektronica
Toen ik voor het eerst over dit project hoorde, vond ik het nogal schandalig klinken. Die eerste indruk werd er niet bepaald beter op toen Elin en Tina met hun wonderphones in ons laboratorium langskwamen. Ik hoefde echter niet lang te luisteren voordat ik gegrepen werd door het idee. Ik had nog nooit eerder naar zulke geluiden geluisterd en tegelijkertijd kon ik niet anders dan de sculpturale waarde van de ‘apparaten’ bewonderen.
Tina en Elin vroegen ons om hulp bij het opnemen van de geluiden van hun wonderphones. Ze wilden andere mensen de mogelijkheid geven om de geluiden te ervaren zonder dat ze per se in al die verschillende omgevingen rond hoefden te lopen, die de wonderphones aanhingen: in sneeuwlandschappen, bij een waterval, in een tram, enzovoort. Hun eigen eerste pogingen om de geluiden op te nemen, werkten niet, het klonk gewoon niet goed.
We slaagden erin om opnames te maken die je het gevoel geven dat je er zelf bij bent. De oplossing ligt voor de hand: als de wonderphones geluid maken dat rechtstreeks in de oren wordt gestuurd, moet het daar natuurlijk worden opgenomen. Ofwel met kleine microfoons die op het trommelvlies van een persoon worden geïnstalleerd, ofwel – zoals op deze cd om praktische redenen is gedaan – in de oren van een akoestische mannequin. Om ervoor te zorgen dat het geluid dat in het linkeroor werd opgenomen, ook in het linkeroor (en alleen daar) zou worden gehoord tijdens het afspelen – en andersom voor de geluiden voor het rechteroor – moeten er oordopjes worden gebruikt om mee te luisteren. Met behulp van luidsprekers zou het geluid worden gemengd, beide luidsprekers zouden door beide oren worden gehoord, en dus zou het effect verloren gaan. Ook het geluid moet worden aangepast zodat opname en oortelefoon <passen>, (of technisch: <geëgaliseerd> worden). Dat gebeurt op deze cd, en daarom wordt er bij elke cd een oortelefoon meegeleverd. Het geluid wordt pas helemaal authentiek als je ernaar luistert met deze oortelefoon
Het idee om geluid op te nemen in de oren van een persoon of een akoestische mannequin is trouwens niet nieuw. Deze techniek staat al lang bekend als de enige methode die volledig authentiek geluid levert. Het is vrij duidelijk – we hebben maar twee oren, en als het geluid erin goed is, zal de geluidservaring dat ook zijn. Alles zal volgen, de precieze galm en klankkleur, de richting en afstand tot de geluidsbronnen. Veel beter dan moderne surround- en multichannelsystemen, Alsof je er echt alleen bent. Maar dat is een ander verhaal.
Terug naar de wonderphones, ik vond het ongelooflijk spannend om samen te werken met Tina en Elin, Om mensen te ervaren die met mijn onderwerp bezig zijn, maar zonder beperkt te worden door de theorie en systematiek, die kenmerkend zijn voor mijn eigen wereld als wetenschapper, Mensen die zich er gewoon in storten en door vallen en opstaan onderzoeken. In dit geval is het het oor dat beslist, en niet al die vele metingen en verklaringen. En het resultaat is een wonderphone – akoestische walkmans – waarvan ik kan garanderen dat die niet in ons laboratorium zouden zijn uitgevonden! Luister zelf en geniet ervan.
Henrik Møller;
hoogleraar akoestiek, Universiteit van Aalborg.
Elin T. Sorensen en Tina M. Buddebergs “wandermen” zijn variaties op een thema: we hebben een specifieke omgeving en daar hoort een apparaat bij; een akoestische hoofdtelefoon, die de daadwerkelijke geluidservaring kan versterken. Met dit als uitgangspunt hebben ze een serie prototypes van walkmans ontwikkeld, een soort walkman uit de steentijd die uit losse onderdelen bestaat. Geluidsopname vindt akoestisch plaats en het filteren en transformeren van het geluid is afhankelijk van de materialen en hun akoestische resonator. De walkmans fungeren als verlengstukken van de oren en zijn gevormd om geluid uit te sluiten en te vervormen. Ze hebben visuele kwaliteiten als objecten, hoewel het project zich voornamelijk bezighoudt met principes van geluid en luisteren. Door de geluidsvervorming die plaatsvindt in de walkmans, wordt de luisteraar zich bewust van luisteren als een zintuiglijke waarneming; omdat ze het luistergevoel verscherpen en versterken en de aandacht richten op de alledaagse geluiden die altijd in onze omgeving aanwezig zijn.
Elke specifieke walkman heeft een titel en een functie die is aangepast aan de omgeving waarin hij zich bevindt. Net als soorten uit de wereld van dieren of planten, worden de verschillende walkmans gemarkeerd door de omgeving waartoe ze behoren en door de geluiden die ze moeten opvangen. Buizen, trechters en flessen van transparant of gekleurd plastic of glas en andere onderdelen die kunnen bijdragen aan de behandeling van de respectievelijke geluiden, geven elke walkman een individuele expressie. Ze zijn als variaties rond een soort. Het project kan worden gelezen als een indirect commentaar op de marktanalyse die steeds meer artikelselecties doorloopt door continue segmentatie van de markt. Dit heeft ertoe geleid dat een fiets, d.w.z., niet meer hetzelfde is als voorheen. De ene fiets past op een oneffen ondergrond, de andere past op het vlakke asfalt, de ene kan bergen op worden gedragen, de andere kan zowel op grind als asfalt worden gebruikt, enz. Het gevolg hiervan is dat er niet alleen steeds meer producten worden verkocht, maar ook dat de toepassingsgebieden van de producten worden gedefinieerd en geanalyseerd. De prototypes van de walkmans worden als paradoxale imitaties van een vergelijkbare gedachtegang: we hebben zo en zo een activiteit, welk product zou kunnen bijdragen aan de verbetering van die ervaring?
Wat de walkmans betreft, worden de gebruiksgebieden veel wijdverbreider vergeleken met wat als zodanig wordt beschouwd, want ze worden ironische commentaren op deze marktontwikkelingsmanier van denken. Voor ontspannende golfbewegingen tijdens het reizen, om te genieten van drukke snelwegen of om in de winter naar oppervlakken te luisteren, worden niet beschouwd als ervaringen die nodig zijn en nog minder om producten aan aan te passen. Het feit dat de walkmans naar zulke akoestische niet-ervaringen wijzen, leidt tot een poëtische kwaliteit; ze verwijzen naar datgene wat aan de aandacht wordt onttrokken.
Yngvild Henmo;
journalist en kunstcriticus;
Wonderphone:
Wonderphone Project
Bok · Uten språklig innhold · 1999.
Utgitt [Oslo] : Albedo , 1999.
Omfang 1 plate (46 min) : digital + 1 sett høretelefoner.
Opplysninger: Albedo: ALBCD 018. – Prosjektansvarlige: Tina Mareen Buddeberg og Elin Tanding Sørensen. – Innhold: Aqualizer : for bølgeskvulp i byen ; Antennofon : for å lytte til det som er langt borte ; Friluftskonsert : en konsert under åpen himmel ; Trafikk transformator : for å nyte trafikkerte veier ; Flørt : for stereoflørting med seg selv og andre ; Discolizer : høyner opplevelsen på diskotek ; Sattelitt : for å motta signaler fra det ytre rom ; Lydfløyte : for å spille på ly transformator : for å nyte trafikkerte veier ; Flørt : for stereoflørting med seg selv og andre ; Discolizer : høyner opplevelsen på diskotek ; Sattelitt : for å motta signaler fra det ytre rom ; Lydfløyte : for å spille på lyden av mennesker på café ; Snø : for å lytte til fallende snø ; Lull : for avslappende bølgeskvulp ved reiser ; Vater : for å finne balansen ; Trakt : for bruk ved bekker, fosser og elver ; Pels : for å lytte til overflater om vinteren ; Jordkobler : for subbing over jorden ; Pust : pusten som instrument / Wonderphone. Lydtur / Bjørn Sverre Kristensen. Available light #1 / Nicholas Sillitoe.
* Wet door Roland Kuit 2024 Het Weer met resonatoren in Kyma om uitzending te complementeren.