Draaiboek Klankbron 107
Het veelklankige Ethiopië
Een Klankbron over het veel-klankige Ethiopië. Ethiopië is een bij uitstek multi etnisch land met veel genres en tradities die een lange geschiedenis kennen. Belangrijk om je dat te realiseren in deze tijden waarin Nederland geregeerd wordt door cultuurhaters. Moge deze regering dan ook snel ten onder gaan.
Bernard Lortat-Jacob en Jean Jenkins
Deze klankbron begint met een Maskal ritueel lied. Het wordt gezongen tijdens het Ethiopisch christelijk Maskal festival waarmee herdacht wordt dat de Byzantijnse keizerin Helena in de vierde eeuw het ware kruis herontdekte. Het is tevens het einde van het regenseizoen en het begin van de landbouw werkzaamheden. Dit lied wordt gezongen door Dorzé jongens op de tweede dag van de festiviteiten. Het is een opname van Bernard Lortat-Jacob. We gaan verder met een aantal opnames van Jean Jenkins die werkte voor het Horniman Museum in Londen. Zij maakte veldopnames in vele landen waaronder Ethiopië. Haar archief met haar foto’s, veldopnames, aantekeningen en privé muziekinstrumenten bevindt zich nu in het Nationaal Schots Museum in Edinburgh.
Een fluitorkest van 36 spelers
U hoort achtereenvolgens het gezongen verhaal over de komt van Christus door de diakens of spirituele genezers van de Ethiopische kerk. Het wordt gevolgd door een fluitensemble van de Gidole in Zuidwest Ethiopië. Het is een orkest waarin elke muzikant een fluit bespeeld met één basis toon. Wat u hoort is het resultaat van innige samenwerking tussen de verschillende muzikanten. Het wordt gevolgd door een ander Gidole fluitorkest dat bestaat uit 36 die een stuk muziek vertolken wat heel goed een moderne geavanceerde compositie zou kunnen zijn. Het is een opname van Lin Lerner en Chet Wollner. Het wordt gevolgd door meer Jean Jenkins opnames. Eerst een speler van een eensnarige viool die het nieuws zingt, dan door een koor uit het Tigré gebied met geluiden die gemaakt worden met de oksel. Daarna een prijslied voor hun vrienden, gezongen door een stel Dorzé jongens, gevolgd door een Guji koor. Dan een Ghimira duo die zingen voor een meisje dat gaat trouwen en als laatste van dit eerste deel een Aderi of Harari vrouwelijk duo uit de stad Harar. Hun lied doet nog het meeste doen denken aan de Balkan in plaats van de hoorn van Afrika.
De muziekboog en een track uit 1943
Het tweede deel van de klankbron begint met een muzikale boog, in feite de combinatie van 3 muzikale bogen in één instrument dat bespeeld wordt voor eigen plezier. Het is een deel van de Kara en Hamar cultuur in Zuid-Ethiopië. Dan een aantal Amhara liederen uit Noord West Ethiopië, een traditie die zoals u kunt horen ook een sterke stempel gedrukt heeft op de Ethiopische popmuziek. Eerst een lier solo, gevolgd door een lied over een missende geliefde met een man en vrouw die zingen met een eensnarige viool als begeleiding. Dan een lied over een charmante geliefde met lierbegeleiding. Allemaal opnames van Ashenafi Kebede. Het wordt gevolgd door een lieropname uit 1943 met mee-geneuriede melodie opgenomen door Harold Courlander, de redacteur van Folkways. Het is een opname uit de Gura vallei in Eritrea, waar toen een Amerikaanse luchtmachtbasis was. Dat wordt weer gevolgd door een heiligenlied van de Dorzé, gezongen door 15 vrouwen die lid zijn van een Mariavereniging. Een opname van Bernard Lortat-Jacob. Net als het volgende werklied, waarmee deel 2 afsluit en dat door 7 mannen gezongen wordt tijdens het dorsen van graan.
De Adjuran Nomaden
Tot het einde van deze klankbron kunt u nog luisteren naar een Adjuran nomaden lied uit Zuid-Ethiopië, waarin een man voorgesteld wordt aan een vrouw.
01 Maskal ritual song 1’21
LP Ethiopie Polyphonies des Dorzé
Collection du Centre National de la Recherche
Scientifique et du Musée de l’Homme
Le Chant du Monde LDX 74646, b1
Recordings Bernard Lortat-Jacob 1974, 1975
Pasture song performed on the second day
of the maskal. After singing the boys compete
with others from neighbouring districts in fights
in a village square.
02 Debteras tell the story of Christ’s coming 2’15
LP Ethiopia I Copts
Bärenreiter Musicaphon BM 30 L 2304, a1
recorded Jean Jenkins 7-1-1965 Christmas,
Bahta Church, Addis Abeba
03 Flute ensemble 3’10
LP Ethiopia II – Cushites
Bärenreiter Musicaphon BM 30 L 2305, a1
recorded Jean Jenkins, South West Ethiopia, 1965
Gidole culture, Gomu-Gofa province
04 Gidole flute ensemble 4’34
LP Musica dell’ Etiopia
Albatros VPA 8320, b2
Italian publication of
Ritual Music of Ethiopia
Ethnic Folkways FE 4353
recordings Lin Lerner, Chet A. Wollner, 1973
Gidole culture, South western Ethiopia
36 musicians who play flutes
05 Masenqo player singing the news 3’31
LP Ethiopia II – Cushites
Bärenreiter Musicaphon BM 30 L 2305, b4
recorded Jean Jenkins, South West Ethiopia, 1965
Wollamo man, Soddu culture, Sidamo province
06 Ensemble Tigré 3’43
LP Ethiopie Polyphonies et Techniques Vocales
Ocora OCR 44, b7
recorded Jean Jenkins, December 1967
Tigré culture, Abi Addi, Tenbian district, Tigré province
armpit music a speciality of the Tenbian area
07 Boys’ dance in praise of their friends 3’33
LP Ethiopia II – Cushites
Bärenreiter Musicaphon BM 30 L 2305, b1
recorded Jean Jenkins, South West Ethiopia, 1965
Dorzé culture, Chencha region, Gomu-Gofa province
08 Choeur d’hommes Guji 3’34
LP Ethiopie Polyphonies et Techniques Vocales
Ocora OCR 44, b3
recorded Jean Jenkins, January 1965
Guji culture, Yavello, Arero district, Sidamo province
09 Duo Ghimira 1’50
LP Ethiopie Polyphonies et Techniques Vocales
Ocora OCR 44, a3
recorded Jean Jenkins, February 1968
Ghimira culture, Mizan Teferi, Kaffa province
Two young men singing to a girl who is about to get married
10 Duo Aderi 1’59
LP Ethiopie Polyphonies et Techniques Vocales
Ocora OCR 44, a7
recorded Jean Jenkins, December 1967
Aderi culture, Harar city
11 Tingle Apho Musical bow 3’07
LP Music of the Hamar South Ethiopia
Museum Collection Berlin (West) MC6, a1
recorded by Ivo Strecker, 1970-1976
Kara culture, forest, lower Omo river
12 Yefikir Ke Taima 2’58
Melaku Gelaw: krar (lyre)
LP The Music of Ethiopia. Azmari Music of the Amharas
An Anthology of The World’s Music AST-6000, a2
Recordings Ashenafi Kebede, 1967
13 Tizita 5’04
Getameday Abebe: vocal, masinko (fiddle)
Asegedech Mekonnen: vocal
LP The Music of Ethiopia. Azmari Music of the Amharas
An Anthology of The World’s Music AST-6000, b2
Recordings Ashenafi Kebede, 1967
Song of a missing or broken-hearted lover.
The title word means reminiscence.
A song of the province Shoa
Also the name of one of the four Amhara modes
14 Shemonmuanaye 2’51
My Charming One
Melaku Gelaw: vocal, krar (lyre)
LP The Music of Ethiopia. Azmari Music of the Amharas
An Anthology of The World’s Music AST-6000, b1
Recordings Ashenafi Kebede, 1967
15 Masonquo solo 1’57
LP Folk Music of Ethiopia
Ethnic Folkways FE 4405, A6
Recorded by Harold Courlander 1943 Gura valley, Eritrea
6 string lyre with a hollow leather-covered sound chamber
also known as Kidrar or Kirar, string struck by a feather or
a small piece of leather. The lyre player hums also the melody.
16 Song of the Mahaber festival 4’47
LP Ethiopie Polyphonies des Dorzé
Collection du Centre National de la Recherche
Scientifique et du Musée de l’Homme
Le Chant du Monde LDX 74646, a5
Recordings Bernard Lortat-Jacob 1974, 1975
Mahaber festival is an Ethiopian Christian festival
for holy people and the saints organised by specific
mahaber organisations. This song was in honour
of St. Mary performed by 15 women belonging to
a mahaber association. Also sung at the halak’a’s
festival and during communal work
17 Work song 3’18
LP Ethiopie Polyphonies des Dorzé
Collection du Centre National de la Recherche
Scientifique et du Musée de l’Homme
Le Chant du Monde LDX 74646, a4
Recordings Bernard Lortat-Jacob 1974, 1975
Grain threshing by 7 men working with large sticks
18 Formal introduction of a man to a woman 5’11
Jella Madi (leader), Hussien Hassen, Hurene Kyah,
Abdi Ebrahim, Abdula Kenteno, Addulahe Aden,
Gado Abdi, Aden Berra: vocals
LP Musica dell’ Etiopia
Albatros VPA 8320, a8
Italian publication of
Ritual Music of Ethiopia
Ethnic Folkways FE 4353
recordings Lin Lerner, Chet A. Wollner, 1973
Adjuran culture, Moyale, South Ethiopia
