Klankbron 104
Sport en Spel
Een Klankbron over de muziek die sport en spel begeleidt en geluidsspelen. Deze klankbron begint met een Mongools instrumentaal melodie gespeeld op een ikkel, een tweesnarige vedel. Een stuk dat de mensen doet denken aan paardenraces. Dat wordt gevolgd door een eveneens Mongools prijslied voor een boogschutter in een toernooi. Dan komt een Mongools lied waarin de trainers hun worstelaars aanprijzen voor een wedstrijd. Het wordt gevolgd een andere Mongools instrumentale viool melodie nu op een morin khuur, de paardenvedel, waarin de tred van een paard nagedaan wordt. Dan komt een Japans lied met zang en shamisen, een luit. Het lied komt uit een toneelstuk over een prijsvechter die vanwege geldgebrek de overwinning verkocht heeft aan zijn komende tegenstander. Het is een opname die al in 1931 uitgebracht is in wat je zou kunnen noemen het eerste wereldmuziek album Music of the Orient samengesteld door Erich Hornborstel toen nog de directeur van het Phonogramm archief in Berlijn wat hij twee jaar later door de nazi’s moest verlaten. Dat wordt weer gevolgd door een opname uit Birma met een lied voor een boogschutter in een toernooi maar hetzelfde lied werd ook gespeeld als het leger als het ten strijde trok. Zo is de grens tussen sport en strijd nogal dun en het loopt wel vaker over van het een in het ander. Dat geldt ook voor de muziekinstrumenten. De hobo, schalmei of een soortgelijk luid instrument speelt vaak de hoofdrol in strijd en in sportmuziek. De opname uit Birma is van Jacques Brunet die in Indonesië, in Java, in Bandung, ook een opname maakte van muziek voor Pencak Silat, een Indonesische vorm van vechtsport. Dat is dan ook de volgende opname. Daarna komt nog een boks- en oorlogslied uit Cambodia. Het sportblok wordt afgesloten met een opname uit Ladakh of Klein Tibet in India, van muziek voor Polo. Een opname van Peter Crossley-Holland waarin een sorna, een schalmei, een hoofdrol speelt. Het is een instrument met een lange geschiedenis en werd zeker al 3000 jaar geleden gespeeld.
Het spelblok begint met een viertal bijzondere stem spelen van de Inuit waarbij veelal twee vrouwen tegenover elkaar zitten en duelleren met stemgeluiden. Daarna een lied van de Cree indianen uit Canada over een handspel waarbij de tegenpartij moet raden in welke hand men een klein bot heeft. Elke keer dat de tegenstander het fout heeft wint men en na tien keer winnen heeft men het spel gewonnen en dan krijgt of verliest men de inzet. Het wordt gevolgd door een ander stemspel van de Bibayak uit Gabon waarin het gaat om welke vrouw het beste zingt. U hoort twee van hun stemspelen. Dit deel wordt afgesloten met een Japans stuk Nasori voor de overwinnaars van sport en spel. Het is onderdeel van de Gagaku, de muziek van het keizerlijk hof, en het is een drakendans waarin een mannelijke en vrouwelijke draak met elkaar dansen. Deze klankbron eindigt met een Birmees harp lied van moeder Ma Cho Mu Winn en dochter Saung Mu Mu Thein die iedereen succes en voorspoed toewensen.
01 Juukai G’eldene 1’08
CD Mongolie musique et chants de tradition Populaire
GREM G 7511 tr. 5
rec Xavier Bellenger 1985
reminiscent of a horse race
02 Praise song about an archer in tournament 2’14
Dorzhdagva – voice
CD Mongolian Folk music, tr 2
Hungaraton HCD 18013-14, 1967/1990
rec. Lajos Vargas
03 Bukhyn Tsol 2’19
CD Mongolie musique et chants de tradition Populaire
GREM G 7511 tr. 22
rec Xavier Bellenger 1985
wrestling music
04 Morynii Alkhaa 1’18
CD Mongolie musique et chants de tradition Populaire
GREM G 7511 tr. 22 tr 18
rec Xavier Bellenger 1985
fine gait of a horse
05 Shinnai Sekitori Senryonobori 3’07
Naga-uta singers, shamisen
LP Music of the Orient I, A3
Decca DX-107 1951
E.M. Von Hornbostel
first published in 1931
a play about a prize fighter who sells his victory
in the forthcoming fight to his opponent.
06 Tethalaut tikwét léguin 2’08
Hsaing Waing orchestra conducted by
Sein Kyi Win
LP Birmanie Musique d’Art
Ocora 558 555/56/57, 1981, 1_Track 9
rec. Jacques Brunet, 1975-79
Musique pour le tir a l’arc. Lë Gin Burmese
martial arts and when also before the song
when the army goes to war
07 Pencak 5’19
Galih Pakuan group of Bandung
Didi Sunarja – tarompet (oboe)
Pak Alang – Gendang (drum)
Pak Entjon – Gendang (drum)
Mahrup – Kampur Pencak (gong)
CD Java Sundanese folk music
Auvidis D 8051 tr 6, 1976/1994
rec. Jacques Brunet
08 Phléng Khlang Khêk 5’47
Chhuon-Sralay and the Pinpeat Orchestra
of Siemreap-Angkor
CD Cambodia folk and Ceremonial music
Auvidis D 8068, track 7
rec. Jacques Brunet
boxing and before also war
09 Polo Music 1’25
Tashi Angial – Sorna (shawm)
Phuntshogs Namgyal – Daman (drums)
Phuntshogs Paljor – Daman (drums)
LP Tibetan Folk and Minstrel Music
Lyrichord LLST 7196, B1
rec. Peter Crossley-Holland, 1961
10 Three Katajjait from Baffin Land 1’57
Elijah Pudloo Mageeta – voice
Qaunak Martha Meekeega – voice
CD Inuit Gammes and Songs
Auvidis D 8032, tr 1
rec. Nicole Beaudry
11 Katajjaq de la Baie d’Hudson 1’58
Soria Eyituk – voice
Lusi Kuni – voice
CD Inuit Games and Songs
Auvidis D 8032, tr 12
rec. Claude Charron
12 Hand Game 1’38
William Peaychew and group
LP An anthology of North American Indian
and Eskimo music
Ethnic Folkways FE 4541, I A 6 1955, 1973
rec. Ken Peacock
13 Mébasi jeu vocal 6’58
LP Gabon Musique des Pygmées Bibayak
Ocora 558504, A1
rec. Pierre Sallée, 1966, near Minvoul
14 Nasori 17’21
Ono Ensemble / Ono Gagaku-kai
Ono Takashi – Kakko, San No Tsuzumi (drums), leader
Honda Eshô – Gaku Daiko (drum)
Onda Tetsuo – Shôko (gong)
Ishii Noriaki – Hichiriki (oboe)
Haruki Mitsunori – Hichiriki (oboe)
Nishiura Kôichi – Ryûteki (flute)
Kihara Ryôji – Ryûteki (flute)
Shibata Hiroshi – Ryûteki (flute), Biwa (lute)
Kozumi Ayako – Sho (mouthorgan)
Oka Kumiko – Sho (mouthorgan)
Manabe Naoyuki – Sô (zither), Dancer
Satô Kenzô – Dancer
CD Gagaku
VDE CD-1466, 2015
rec. Hans Fuchs concert Geneve
15 Aungzay Paingzay 5’37
Saung Mu Mu Thein – voice, harp
Ma Cho Mu Winn – voice harp
CD Zayatut
Colophon records Col. CD 119 tr 4, 2003
