Concertzender Live

Een belangrijk verschil tussen renaissance en barok is de rol van instrumentale muziek. In de renaissance werd er weliswaar volop instrumentaal gemusiceerd, maar veel aanzien had deze muziek. Alleen vocale muziek, en dan vooral religieuze muziek, werd serieus genomen. In de tijd van de barok veranderde dat radicaal. Ineens werden de ‘toccata’ en de ‘sonata’ serieus genomen en konden luitisten, organisten en violisten tot helden uitgroeien. Vandaag horen we twee concerten uit 1999. Allebei stellen ze de viola da gamba centraal.

Ons eerste concert bevat muziek van rond 1600. Hierin horen we de overgang van renaissance naar barok. De instrumentale muziek is nu snel volwassen aan het worden. The Spirit of Gambo, een kwartet van vier viole da gamba, speelt bewerkingen van populaire liedjes (één lied komt zelfs in zes bewerkingen voorbij), liturgische werken en absolute muziekwerken als ricercares. Vaak is het muziek die ook op klavecimbel, op orgel of op blazers gespeeld kan worden.

Het tweede concert is van rond 1700, of eigenlijk iets erna. De viola da gamba begon uit de mode te raken, maar bleef in Frankrijk nog wat langer populair. Naast de wereldvermaarde gambavirtuoos Marin Marais – die we overigens niet op het programma terugvinden – schreven ook François Couperin en Jean-Marie Leclair voor dit instrument. De flexibiliteit van een eeuw eerder is nu verdwenen: een noot die voor de gamba bedoeld is, wordt niet zomaar op een ander instrument gespeeld. Ervoor in de plaats krijgen we oneindig meer verfijning, die we danken aan de ervaring die componisten de eeuw daarvoor hebben gekregen met het schrijven voor instrumenten.

Afspeellijst

1. Hans Gerle – Ach Elslein liebes Elselein
2. Ludwig Senfl – Ach Elslein liebes Elselein
3. Dietrich Xystus – Ach Elslein liebes Elselein
4. anoniem – Ach Elslein liebes Elselein
5. Hans Gerle – Ach Elslein liebes Elselein
6. Hans Judenkünig – Ach Elslein liebes Elselein
7. Heinrich Isaac – La My
8. Luis de Narvaez – C ancion del Emperador
9. Luis de Narvaez – Mille regretz
10. Josquin Desprez – Mille regretz
11. Antonio de Cabezon – Pavana italiana
12. Diego Ortiz – Twee recercada’s
13. Pere Alberch Vila – Tiento
14. Antonio de Cabezon – La dame le demanda
15. Pietro Vinci – Recercar quinto
16. Pietro Vinci – Recercar decimo
17. Francesco Canova da Milano – Fantasia
18. Vicenzo Ruffo – La gamba in basso e soprano
19. Vicenzo Ruffo – La gamba in tenore
20. Orlando Gibbons – In nomine a 4
21. John Ward – In nomine a 4
22. Thomas Ford – Pavan and galliard
23. Thomas Ford – Forget me not
24. Thomas Ford – The baggepipes
25. Thomas Ford – Why not here
26. John Ward – In nomine a 4
27. John Coprario – In nomine a 4
28. Pancrace Royer – Allemande
29. Pancrace Royer – La marche des Scythes
30. François Couperin – Sonade L’Impériale
31. François Couperin – Passacaille ou Chaconne
32. Jean-Marie Leclair – Première récréation de musique d’une execution facile

Uitvoerenden

The Spirit of Gambo: Freek Borstlap, Christine Brelowski, Geesje Liedmeier, Ivanka Neeleman (1-16, 18-27)

Ensemble Tokyo Baroque: Ryo Terekado (viool), Simon Heyerick (viool), Kaori Uemera (viola da gamba), Siebe Henstra (klavecimbel) (28-32)