za 31 aug, 14:00 uur – Past, Present & Future.
John Coltrane leidt in 1957 een opnamesessie voor Blue Note Records: Blue Train. De plaat wordt snel (h)erkend als meesterwerk.
Van de Amerikaanse componiste en orkestleider Maria Schneider vernemen we muziek die ver verwijderd is van het traditionele ‘big band’ idioom.
En Suzan Veneman (foto) is bepaald ‘geen gewoon trompet spelend meisje’.
Past
John Coltrane speelt in de tweede helft van 1957 in de New Yorkse jazzclub Five Spot Café. Een langdurig engagement. Hij is daar frontman van het Thelonious Monk Quartet. In dat kwartet: bassist Paul Chambers en drummer Philly Joe Jones – Coltranes bandgenoten uit het Miles Davis kwintet.
In dezelfde periode maakt hij zijn debuut bij Blue Note Records. Chambers en Jones zijn ook hier van de partij – samen met pianist Kenny Drew. Een ritmesectie om van te smullen. Naast Coltrane staan trombonist Curtis Fuller, en de 19-jarige! trompettist Lee Morgan. Het resultaat, de plaat Blue Train, schrijft geschiedenis.
Blue Train, een compositie van Coltrane, is inderdaad een blues. Relaxt tempo. Drummer Philly Joe Jones last tijdens elke solo een double time passage in, waardoor alle solisten zich lekker laten opjagen.
Coltranes Moment’s Notice werd een standard, maar de componist zelf heeft het nooit een tweede keer op de plaat gezet. Het tempo gaat omhoog, niet alleen de time, maar ook het harmonisch tempo. Paul Chambers komt met zijn signature, een gestreken bassolo.
Het album Blue Train kreeg al gauw brede en hoge waardering. Coltranes carrière schoot sindsdien snel opwaarts. Jammer voor Blue Note Records bleef het zijn enige plaat voor het label.
Present
De inmiddels met prijzen overladen Maria Schneider (1960) is componiste en bandleider. De muziek van haar orkest – zo’n twintig muzikanten – laat zich niet herkennen als ‘big band jazz’. En ook ‘jazz’ is nauwelijks van toepassing.
Walking by Flashlight komt stap voor stap, in een laag tempo op gang. Meditatieve, waarschijnlijk gecomponeerde klarinetmelodie. Het orkest komt traag naar voren. Geen groepen, eerder één softe mengkleur van een rijk palet. Percussie is nauwelijks waarneembaar. De solopartij wordt overgenomen door piano, daarna weer de klarinet. Sfeer en melodiekarakter blijven in dezelfde vorm en stemming. Geleidelijke toename in klanksterkte zorgt voor een kortstondige climax, al is dat hier een te groot woord.
Hierna hoort u The Thompson Fields en A Potter’s Song.
De drie stukken staan op Schneiders album The Thompson Fields uit 2014. De titel refereert aan een plek op het platteland van Minnesota, waar ze opgroeide.
Future
De bezetting van Suzan Venemans sextet is onalledaags: vier trompetten/fluegelhorns, bas, slagwerk. Geen akkoordinstrument. Dat vraagt bijna vanzelfsprekend om onalledaags componeerwerk. En Suzan weet precies hoe dat moet.
Zinder is de titel van Venemans tweede album (2024). En reken maar dat het zindert. Trompet/fluegelhorn: Suzan Veneman, Gidon Nunes Vaz, Alvaro Artime Jiménez, Kurt Weiss. Drums: Wouter Kühne. Bas: Tijs Klaassen.
The Future is Now!
- Sunbathing
- Waking & Working
- Big Heart – Consolation
Past, Present & Future – Jaap van de Klomp
