Door Thijs Bonger
Mozart en Haydn hadden een gemeenschappelijke liefde en daar stonden ze niet alleen in. De jonge en mooie Italiaans-Engelse diva Nancy Storace kreeg heel Wenen plat met haar stem, acteertalent en haar uiterlijk. Kregen de twee muziekvrienden de kans, dan componeerden en arrangeerden ze voor haar. Zo schreef Haydn met haar in het achterhoofd een cantate ‘Miseri noi, misera patria’(Hob. XXIVa:7). Op het manuscript schreef hij: ‘Voor de stem van mijn dierbare Storace’. Mooie muziek, maar merkwaardig vredig als je de tekst leest. Het blijkt te gaan over een stad die door een leger wordt geplunderd en in brand staat. Een mooie opname hiervan staat onder leiding van Christopher Hogwood. Arleen Auger zingt de sopraanpartij betoverend mooi met haar gouden stemgeluid.
Stem kwijt
Nancy Storace had het maar druk. Ze zong zo’n beetje om de dag en men zat te wachten tot het een keer misging. En dat gebeurde dan ook. Een tenor die samen met haar op de planken stond doet verslag: ‘Het ging om een nieuwe opera, geschreven door haar broer Stephen Storace. Signora Storace en ik zongen de hoofdrollen. Midden in het eerste bedrijf was Storace plotseling haar stem kwijt. Er kwam geen noot meer uit. Verschrikkelijk voor alle betrokkenen, het publiek, haar collega’s en haar broer, de componist. Ik zal nooit vergeten hoe wanhopig ze was. Maar op dat moment besefte ze nog niet wat de impact hiervan zou zijn. Het duurde namelijk vijf maanden voor ze weer kon zingen’.
Stilte en comeback
Toen Nancy na vijf maanden stilte weer voorzichtig begon met optreden, sloegen drie componisten en de beroemde librettist Lorenzo da Ponte de handen ineen en componeerden een gezamenlijke cantate, bedoeld om te vieren dat La Storace weer terug was. Een sterrencast: Salieri, Mozart en .. Cornetti, waarschijnlijk een pseudoniem voor Nancy’s broer, Stephen. Hun coproductie heet: ‘Per la ricuperata salute di Ofelia’. Ter gelegenheid van het herstel van Ophelia. Mozartbiografen wisten van het bestaan en hebben Mozarts aandeel ook als KV-nummer 477a gegeven, maar hoe die cantate klonk wisten ze niet, want het manuscript was verloren tot die in 2015 boven water kwam in een Praags archief. De muziek zelf heeft eerlijk gezegd niet veel om het lijf. Op maandagochtend haastig voor de gelegenheid in elkaar geflanst. Maar de cantate levert wel degelijk een bijdrage aan het ontzenuwen van de hardnekkige mythe dat Salieri Mozarts aartsvijand zou zijn en hem vergiftigde. Vooral de immens populaire film ‘Amadeus’ kan gezien worden als de hoofdschuldige. Je kan praten als Brugman en zeggen dat die film deels op verzinsels is gebaseerd. Het helpt allemaal niet en Salieri staat nog steeds te boek als de hyperjaloerse schoft die Mozart naar de andere wereld heeft geholpen. De cantate over Ofelia bewijst dat Mozart en hij broederlijk samen konden werken. En ook dat ze er allebei iets voor over hadden Nancy Storace te kunnen engageren. Het is trouwens vrijwel zeker dat Nancy en Salieri een verhouding hebben gehad. Over Mozart en haar werd ook wel eens wat gefluisterd, maar bewijzen ontbreken. Tot ook die opduiken uit een of ander archief.
Luisteren
Geniale muziekvrienden.
