Ere Lievonen – Orgel

We geven het maar toe: het orgel heeft zijn haters. Ook bij ons werken mensen die niets moeten hebben van deze kast van tin en hout, die bij velen zulke sterke associaties met het geloof oproept. Maar evengoed is het een instrument met een enorme schare fans. Orgels zijn fantastische dingen, vooral voor de nerds onder de muzikanten. Als organist waan je je in een cockpit met eindeloos veel knopjes, waarin jouw geleerde keuze verregaande consequenties heeft voor de klank en waarmee je met een paar handelingen een hele kerk of zaal dwingt naar je te luisteren. En ook als je zelf geen orgel speelt, kun je je eindeloos verdiepen in orgels uit verschillende tijdperken, regio’s, scholen etc. Ja, met het orgel kun je wel een tijdje vooruit.

Ook moderne componisten zijn verdeeld over het instrument. Maar er zijn genoeg levende componisten die zich naar hartenlust kunnen uitleven met het instrument. En je vindt ze in alle mogelijke stijlen, van harde avant-garde tot minimal en van jazz tot neo-expressionisme.

In dit optreden brengt de Finse ‘toetsenist’ Ere Lievonen twee hedendaagse composities op het historische Duyschot-orgel in de al even historische Westerkerk. Eerst horen we So much data… van zijn landgenoot Olli Virtaperko. Virtaperko, die prat gaat op de invloed die hij van Frank Zappa onderging, gebruikt het orgel vooral voor clusters. De abstracte titel past bij de abstracte klankblokken, en bij de antiromantische visie die de componist uitdraagt. Het tweede stuk is een ander paar mouwen. Louis Franz Aguirre woonde anno 2004 maar is geboren op Cuba. Zijn latin-achtergrond speelt een grote rol in zijn werk. Oggun is geen uitzondering. Aguirre grijpt hier ook nadrukkelijk terug op de Afrikaanse wortels van de muziek. Og(g)un is namelijk de smid-god uit veel West-Afrikaanse religies. In veel Afro-Amerikaanse culturen leeft hij voort als voodoogeest. De krachtige en spookachtige Ogun neemt hier bezit van het anders zo christelijke orgel.