Bijdetijds

Tegen het einde van het jaar verschijnen ze weer: in memoriams, lijsten van bekende personen die ons de afgelopen twaalf maanden zijn ontvallen. In Bijdetijds kijken we deze week terug op componisten die in 2024 overleden

De grootste componist die ons dit jaar ontviel is zonder twijfel Wolfgang Rihm (1952-2024). Deze Duitse componist voerde in de jaren zeventig een nieuwe generatie componisten aan. Een generatie die afstand wilde nemen van de ultramoderne muziek van de jaren vijftig en zestig. Zij wilden breken met de rigide reeksen, en ze hadden ook geen behoefte aan eindeloze experimenten. Zij wilden gewoon muziekstukken met een kop en een staart, waarin de componist met zijn publiek communiceert en de uitvoerenden ruimte krijgen het stuk te interpreteren. Maar dat betekent niet dat ze terug wilden naar vroeger. Hun muzikale idioom blijft modern en de muziek ligt meestal niet gemakkelijk in het gehoor.

Een andere componist die dit jaar overleed is Alexander Goehr (1932-2024). Net als Rihm werd hij in Duitsland geboren, maar op jonge leeftijd verhuisde hij naar Groot-Brittannië. Toch heeft zijn Duitse identiteit altijd een belangrijke rol gespeeld in zijn werk. In zijn muziek grijpt hij terug op de grote Duitse meesters, van Bach tot Schönberg met alles ertussen. Zijn muziek lijkt opvallend veel op het werk van Rihm en opvallend weinig op de Britse muziek uit diezelfde tijd.

De derde componist in dit programma is de Hongaar Péter Eötvös (1944-2024). Aanvankelijk was Eötvös vooral bekend als dirigent. In de jaren zeventig gaf hij leiding aan Pierre Boulez’ Ensemble InterContemporain. Een soort kamerorkest dat gespecialiseerd was in de harde avant-garde. Toen Eötvös in de jaren tachtig en negentig zelf met composities naar buiten trad, bleek zijn stijl opvallend traditioneel. Hij schreef niet voor ensembles als InterComtemporain, maar juist veel voor traditionele symfonieorkesten.

Een uur lang symfonische muziek met een romantische geest in een hedendaags lichaam.

Afspeellijst

1. Wolfgang Rihm – Unbenannt IV
2. Alexander Goehr – When Adam fell
3. Péter Eötvös – Levitation