Grote componisten uit de 20e eeuw in deze aflevering van Concertzender Live Archief.
Vandaag gaan we luisteren naar twee concerten in de Grote Zaal van het Concertgebouw met muziek van grote componisten uit de 20e eeuw. Daarbij ligt, net als de vorige aflevering, de nadruk op Russische componisten. De techniek van beide concerten werd verzorgd door Kees Bijl. Het eerste concert vond plaats op 27 september 1997. Dat werd gegeven door het Kirov Opera Orkest, nu bekend onder de naam Mariinsky Orkest. De artistiek leider van dit orkest en tevens de hoofddirigent is Valery Gergiev. De muziek waarmee deze musici de spits afbijten is die van Aleksandr Skriabin, namelijk Le poème de l’extase. Dit is een symfonisch gedicht geschreven tussen 1905 en 1908, geïnspireerd op het theosofische gedachtengoed van Skriabin.
Een muziekwerk dat leidde tot een rel, of althans, de première ervan in Parijs 1913, was Le sacré du printemps van Igor Stravinsky. Het was meer het moderne ballet dat de rel veroorzaakte dan de muziek zelf. Al in de eerste minuut ging het publiek met elkaar op de vuist, waar kunstenaars zoals Jean Cocteau, Gertrude Stein en Maurice Ravel toe behoorden. Ook op muzikaal gebied was het werk revolutionair. Het ballet speelt zich af in een prehistorische wereld, waar een jonge maagd is uitverkoren om zich dood te dansen als offer aan de zonnegod. Het werk bestaat uit twee delen, De aanbidding van de aarde en Het Offer.
Het tweede concert dat op het programma staat vond plaats op 31 augustus 1996, wederom in het Concertgebouw. Ditmaal hoort u het Rotterdams Filharmonisch Orkest olv. Daniel Harding. Het eerste stuk dat u gaat horen is het vioolconcert van Jean Sibelius, met als solist Sarah Chang. Zoals u waarschijnlijk wel weet is dit werk ontzettend virtuoos, alleen de originele versie was nóg virtuozer. Vandaar dat de première een grote flop was; het was gewoonweg té moeilijk en Sibelius had het stuk pas laat af, zodat de solist weinig tijd had om het voor te bereiden. Gelukkig heeft Sibelius deze versie herzien, welke u gaat horen in deze uitzending.
Dan staat de modernere muziek van Messiaen op het programma. Voor Messiaen, rooms-katholiek bij uitstek, was religie erg belangrijk. Daarnaast incorporeerde hij veel vogelzang in zijn muziek, die hij opnam in de natuur. Messiaen was een muzikale vernieuwer, op melodisch en ritmisch gebied. U hoort van hem Le tombeau resplendissant. Als toegift hoort u nog de Suite uit ‘de wonderbaarlijke mandarijn’ van Béla Bartók, van hetzelfde concert.
1. | Alexandr Skriabin 1872-1915 |
|
Le poème de l’extase, opus 54 (1905-08) | ||
Orkest Kirov Opera olv. Valery Gergiev
Opname 27 september 1997; Grote Zaal, Concertgebouw, Amsterdam; Opnametechniek: Kees Bijl |
2. | Stravinsky, Igor | |
Le Sacre du printemps (1912) | ||
Orkest Kirov Opera olv. Valery Gergiev
Opname 27 september 1997; Grote Zaal, Concertgebouw, Amsterdam; Opnametechniek: Kees Bijl |
3. | Jean Sibelius 1865-1957 |
|
Vioolconcert in d, opus 47 allegro moderato; adagio di molto; allegro ma non tanto |
||
Sarah Chang, viool. Rotterdams Filharmonisch Orkest olv. Daniel Harding
Opname 31 augustus 1996; Grote Zaal, Concertgebouw, Amsterdam; Opnametechniek: Kees Bijl |
4. | Olivier Messiaen 1908-1992 |
|
Le tombeau resplendissant | ||
Rotterdams Filharmonisch Orkest olv. Daniel Harding
Opname 31 augustus 1996; Grote Zaal, Concertgebouw, Amsterdam; Opnametechniek: Kees Bijl |
5. | Béla Bartók 1881-1945 |
|
Suite uit ‘De wonderbaarlijke mandarijn’, opus 19 | ||
Rotterdams Filharmonisch Orkest olv. Daniel Harding
Opname 31 augustus 1996; Grote Zaal, Concertgebouw, Amsterdam; Opnametechniek: Kees Bijl
|