Componisten/uitvoerenden: Arvo Pärt | Erkki-Sven Tüür | Ester Mägi | Jaan Rääts | Mart Saar
Perestrojka #8: Land van weggeweest 3: Estland 1. Werk dat tot stand kwam rond verbouwing (perestrojka) en ineenstorting (‘destroyka’) van het communisme in Oost-Europa. Muziek uit landen die na 1989 weer zelfstandig op de wereldkaart kwamen, met als ‘Land van weggeweest’ vandaag de Baltische republiek Estland.
‘First Lady of Estonian Music’ Ester Mägi studeerde in haar geboortestad Tallinn en in Moskou bij Vissarion Sjebalin. U hoort haar Vesper uit 1990, gespeeld door het Ests Nationaal Symfonieorkest met dirigent Arvo Volmer, en Variaties voor piano, klarinet en kamerorkest uit 1972.
Jaan Rääts behoort tot de grondleggers van de moderne muziekcultuur in Estland.
Evenals Mägi was hij een student van Mart Saar. Als voorzitter van de Estse componistenbond van 1974 tot 1993 speelde hij een belangrijke rol om Estland ook muzikaal weer op de kaart te zetten. Rudolf Barshai dirigeert het Moskous Kamerorkest in Rääts’ Concerto voor strijkers, opus 16, uit 1961. Een volgende aflevering van Perestrojka is geheel gewijd aan werk van Rääts. 
De bekendste hedendaagse componist uit Estland is Rääts’ leeftijdgenoot, de ‘goddelijke minimalist’ Arvo Pärt. De sovjetrepressie noodzaakte Pärt om in 1980 met zijn gezin te emigreren. Aanvankelijk naar Israël, maar zijn uitgever liet hem via Wenen terechtkomen in West-Berlijn. Na de herwonnen zelfstandigheid kon hij in 1991 de banden met zijn moederland herstellen. Dat jaar componeerde hij ‘Het Lied van Siloean’, geïnspireerd op tekst van de ‘starets’ (ouderling) van die naam die leefde van 1866 tot 1938. 
Een van de bekendste leerlingen van Jaan Rääts is de in 1959 geboren componist Erkki-Sven Tüür. Vandaag hoort u ‘Inquiétude du fini’ voor kamerkoor en orkest uit 1992, dat op indirecte, lyrische wijze uitdrukking moest geven aan zijn zorgen om de toekomst van de mensheid en de planeet. Zijn vriend, de dichter Tönu Önnepalu, had deze tekst al liggen. U hoort het Ests Filharmonisch Kamerkoor en Nationaal Symfonieorkest met dirigent Paavo Järvi, zoon van Neeme.
Ester Mägi (Tallinn, Estland, 10.1.1922).
1. Vesper (1990, arr. 1998).
Ests Nationaal Symfonieorkest olv. Arvo Volmer.
2. Variaties voor piano, klarinet en kamerorkest (1972).
Mati Mikalaj, piano. Tarmo Pajusaar, klarinet en het Ests Nationaal Symfonieorkest olv. Mihkel Kütson.
Toccata Classics TOCC 0054.
3. Jaan Rääts (Tartu, Estland, 15.10.1932).
Concerto voor strijkers, opus 16 (1961).
Moskous Kamerorkest olv. Rudolf Barshai.
Brilliant Classics 9010
4. Arvo Pärt (Paide, Estland, 11.9.1935).
Het Lied van Siloean, ‘Mijn ziel snakt naar de heer’, aan archimandriet Sofronie en zijn broeders (1991).
Tallinn Kamerorkest olv. Tönu Kaljuste.
ECM New Series 1505 439 162-2
5. Erkki-Sven Tüür (Kärdla, Estland, 16.10.1959).
Inquiétude du fini (1992).
Ests Filharmonisch Kamerkoor en Nationaal Symfonieorkest olv. Paavo Järvi.
Virgin Classics 0946 3 85785 2 9
